Mozilla'dan 2019 İnternet Sağlık Raporu


İnternet tarayıcısı olarak uzun yıllardır kullandığımız Mozilla'nın geliştirici yazılım şirketi, 2019 İnternet Sağlığı Raporu'nu hazırlarken, raporda, genel içeriklerin yanı sıra aynı zamanda yapay zekaya karşı ön yargı ve tasarım alışkanlıkları hakkında da çeşitli bilgilere yer verdi. İnternet tarayıcıları arasında pazarda önemli bir yere sahip olan yazılım şirketi Mozilla, 2019 yılında hazırladığı İnternet Sağlığı Raporu'nu yayımladı. Raporun hazırlanma sürecinde yaklaşık 200 uzmanın internet kullanımının geleceğine yönelik görüşlerine başvuruldu. Her yıl geleneksel olarak hazırlanan raporda internetin geleceği hakkında çeşitli veriler yer alıyordu. Fakat bu yılki raporun içeriğinde ise, yapay zekaya karşı ön yargı ve tasarım alışkanlıklarına göre çeşitli veriler de yer aldı. Raporun odak noktasında ise, sosyal medya mecralarının ve akıllı cihazların ortaya çıkardığı bağımlılık ve yerel yönetimler aracılığı ile yönetimlerin sivil toplum kuruluşlarının internet kullanımını dünya çapında daha sağlıklı hale getirme gücü hakkında önemli veriler oldu. 

İnternet Sağlığı adlı Rapor, internet kullanımına belirli bir sağlık yüzdesi veren ya da interneti sağlıklı veya sağlıksız bir şekilde ayıran rapor değildir. Rapor daha bunlardan daha ziyade, insanları internet anlamında yönlendirmek ve aynı zamanda belli konuları dikkate alarak hareket etmek amacıyla hazırlanıyor. İnternet Sağlığı Raporunda "para kazanma yöntemlerinin, toplumların yönetiminin ve diğerleriyle sosyal etkileşimin değişimini kucaklamak" en önemli başlıklar olarak belirlendi. Gelecek süreç içerisinde ülkelerin ekonomilerinin ve toplumların büyük değişimler ile karşı karşıya kalacağına değinen raporda, söz konusu bu değişimlere sebep olan kaynak ise, makinelerin öğrenme ve karar verebilme yetisindeki artış oranı olarak belirleniyor. Bu konu hakkında da; "Yanlış yaptığımızı bildiğimiz şeyi düzeltmeliyiz ve yapay zeka için iyinin ne olduğunu kararlaştırmalıyız.” denildi. Yapay zekanın ilerleme süreçlerine baktığımız taktirde bu konu hakkında ABD'li ve Çinli teknoloji şirketlerinin atılımları öne çıkıyor.

Bu bilgiler öne çıkarılırken aynı zamanda Microsoft ve Amazon'un kurumlarına yüz tanıma yazılımlarının gerektiği bilgileri yer alıyordu. Bunun yanı sıra söz konusu raporun içeriğinde yapay zeka okuryazarlığı da son derece önemli bir noktada yer aldı. İnsanların, yapay zeka hakkında kendilerini geliştirdikleri gibi aynı zamanda kurum ve kuruluşlarında bu konu hakkında kendilerini geliştirilmesi raporda yer alan bilgiler arasındadır. Deepfake olarak adlandırılan uygulamalarına karşı da uyarı niteliğinde içeriklere yer veren raporda, söz konusu bu yöntemlerden nasıl korunacağı yönünde de çeşitli bilgiler mevcuttur. Konu hakkında bazı kişiler devletin bu konular hakkında yaptırım uygulamasını gerektiği öne sürerken bazıları ise devlete güvenilmeyeceği yönünde düşüncelerini belirtti. Raporda yer alan "Alışkanlık makinesinden kurtulmak" adlı başlığın içerisinde akıllı telefon uygulamaları ve sosyal medya platformlar hakkında değerlendirmeler yer alıyor. Bununla beraber aynı zamanda tavsiye motorları hakkındaki değerlendirmeler de bu başlık altında yer aldı. Yukarıda bahsettiğimiz rapor içeriklerine ilave olarak nefret söylemlerine karşı Almanya tarafından uygulanan yasalar da öne çıkarılıyor. Almanya'nın çıkardığı bu yasaların ne kadar işe yarayacağı hakkında bilgi verilmiyor.