Tiny11 Nedir, Nasıl Kurulur? Hafif Windows 11 Sürümü Rehberi

Modern Windows 11 sürümleri güçlü donanımlarla sorunsuz şekilde çalışsa da, eski nesil bilgisayarlar bu işletim sistemine geçişte ciddi zorluklarla karşılaşabilir. TPM 2.0, Secure Boot, minimum 4 GB RAM gibi gereksinimler, birçok sistemin Windows 11 desteği dışında kalmasına neden olur. Bu durum, kullanıcıları daha hafif, sistem kaynaklarını daha az tüketen çözümlere yönlendirmektedir.

Tiny11, bu ihtiyacı karşılamak üzere geliştirilen, sistem gereksinimleri azaltılmış ve bloatware yazılımlardan arındırılmış bir Windows 11 sürümüdür. Eski ya da düşük donanımlı cihazlarda yüksek performanslı ve akıcı bir Windows deneyimi sunar. Tam sürümden farkları, modifiye edilen bileşen yapısı, güvenlik politikaları ve uygulama desteğiyle sınırlıdır. Ancak temel kullanıcı ihtiyaçlarını karşılamaya devam eder.

Tiny11 Nedir?

Tiny11, Windows 11’in gereksiz servis ve uygulamalardan arındırılmış özel bir dağıtımıdır. NTDEV tarafından bağımsız olarak geliştirilen bu sürüm, Microsoft tarafından resmi olarak sunulmaz ve desteklenmez. Amacı, düşük donanımlı sistemlerde Windows 11 kullanımını mümkün kılmaktır. TPM veya Secure Boot gibi modern güvenlik gereksinimlerini devre dışı bırakarak, daha geniş cihaz yelpazesinde çalışabilir hale getirilmiştir.

Kurulum mantığı klasik Windows ISO dosyası üzerinden gerçekleştirilir. Kurulum sırasında Microsoft hesabı zorunluluğu bulunmaz, yerel hesapla başlatılabilir. Windows Update desteği mevcuttur, ancak bazı yeni özelliklerin ve dillerin eklenmesi mümkün değildir. Çekirdek güvenlik bileşenlerinin büyük kısmı (Microsoft Defender, Core Isolation, veri şifreleme) korunmaktadır.

Tiny11’in Özellikleri ve Avantajları

Tiny11, minimalist yapısıyla dikkat çeker. Eski sistemlerde yüksek performans sağlamak için bazı varsayılan uygulamalar ve arka plan hizmetleri çıkarılmıştır. Sahip olduğu başlıca avantajlar şunlardır:

• Düşük Sistem Gereksinimi: Yalnızca 2 GB RAM ve yaklaşık 8 GB depolama alanı yeterlidir. Bu yapılandırma ile 4 GB RAM’e sahip sistemlerde bile akıcı kullanım sağlanabilir.
• Hızlı ve Kolay Kurulum: TPM ve Secure Boot gerektirmediği için desteklenmeyen sistemlerde sorunsuz biçimde kurulabilir.
• Daha Az Kaynak Tüketimi: Edge, Teams ve diğer sistem araçlarının devre dışı bırakılması sayesinde sistem kaynakları daha verimli kullanılır.
• Güvenlik Esnekliği: Temel güvenlik önlemleri hâlâ devrede olmakla birlikte kullanıcılar özelleştirme yapabilir.
• Uygulama Desteği: Microsoft Store kullanıma açık durumdadır. Eksik uygulamalar manuel olarak yüklenebilir.

Kullanıcı arayüzü ve deneyimi açısından Windows 11’le büyük benzerlikler taşıyan Tiny11, özellikle temel işlemleri gerçekleştirmek isteyen kullanıcılar için yeterli altyapıya sahiptir.

Tiny11 Sistem Gereksinimleri

Tiny11’in sağladığı en büyük avantajlardan biri, donanım ihtiyacının oldukça düşük olmasıdır. Aşağıdaki tablo, Tiny11 ve resmi Windows 11 sürümünün gereksinimlerini karşılaştırır:

Tiny11 Nasıl İndirilir?

Tiny11, doğrudan geliştirici NTDEV tarafından sunulmamaktadır. Ancak Internet Archive gibi güvenilir arşiv platformlarında yayınlanan ISO dosyaları mevcuttur. İndirme işlemi sırasında yalnızca bilinen ve güvenli kaynaklar tercih edilmelidir. ISO dosyasına erişebilmek için Internet Archive üzerinde ücretsiz hesap açılması gerekir.

İndirme tamamlandığında “tiny11 2311 x64.iso” gibi bir dosya bilgisayara kaydedilmiş olur. Torrent seçeneği de mevcuttur ancak orijinal hash kontrolü yapılmadan indirme yapılmaması önerilir.

Önyüklenebilir USB Oluşturma

Tiny11’in kurulumu için bir USB bellek üzerinden önyükleme yapılmalıdır. Bu işlem için en çok tercih edilen yöntem Rufus kullanmaktır:

• USB bellek bilgisayara takılır.
• Rufus çalıştırılır ve ISO dosyası seçilir.
• Bölüm düzeni olarak GPT ya da MBR, hedef sistemin yapılandırmasına göre belirlenir.
• Ayarlar değiştirilmeden “BAŞLAT” butonuna tıklanır.
• İşlem tamamlandığında önyüklenebilir USB belleğiniz hazırdır.

Disk bölümleme tipi hakkında emin olunamıyorsa, Disk Yönetimi > Disk Özellikleri > Birimler sekmesinden kontrol yapılabilir.

Tiny11 Kurulumu Nasıl Yapılır?

Kurulum süreci, klasik Windows 11 kurulumuyla aynıdır:

• USB bellek ile sistem başlatılır.
• Dil ve bölge ayarları seçilir.
• Ürün anahtarı girilmeden kuruluma devam edilebilir.
• Özel yükleme seçeneği ile hedef disk veya bölüm belirlenir.
• Formatlama ve bölümleme işlemleri yapılabilir.
• Kurulum tamamlandığında sistem yeniden başlatılır.

Tiny11, ilk açılışta yerel hesap oluşturulmasına izin verir. İstenirse kurulum sonrası Microsoft hesabı eklenebilir. Gizlilik ayarları ve tercihler belirlenerek masaüstüne ulaşılır.

Tiny11 Builder Nedir?

Tiny11 Builder, kişiye özel hafifletilmiş Windows 11 ISO’su oluşturmayı mümkün kılan açık kaynaklı bir araçtır. NTDEV tarafından sağlanan bu araç sayesinde istenmeyen bileşenler manuel olarak çıkarılabilir ve sistem gereksinimlerine uygun bir ISO dosyası üretilebilir. Builder aracı, Microsoft’un resmi DISM ve oscdimg.exe bileşenlerini kullanır.

Tiny11 Builder, özellikle güvenliğe önem veren ve üçüncü taraf modifikasyonlardan kaçınmak isteyen kullanıcılar için ideal bir seçenektir. GitHub üzerinden indirilebilir ve kullanıcıya ISO içeriklerini detaylı şekilde yapılandırma imkanı sunar.

Tiny11 Kimler İçin Uygun?

• Eski bilgisayar sahipleri: 2-4 GB RAM ve düşük depolama alanına sahip cihazlarda modern Windows deneyimi yaşamak isteyen kullanıcılar için uygundur.
• Sanal makine kullanıcıları: Sanal ortamlarda Windows 11’in hafif versiyonuna ihtiyaç duyanlar için yüksek performans sağlar.
• Geliştiriciler ve test kullanıcıları: Windows 11 uygulamalarını test etmek isteyen ancak kaynak tüketimini düşük tutmak isteyen kişiler için uygundur.

Tiny11, her ne kadar kullanım kolaylığı ve hız sunsa da, resmi olmayan bir sistem olduğundan bazı riskler barındırır. Bilgi güvenliği açısından kritik sistemlerde kullanılmadan önce sanal makinelerde test edilmesi önerilir.

Tiny11, düşük donanımlı sistemlere modern Windows deneyimi getirmek için tasarlanmış hafif, sade ve etkili bir alternatiftir. Resmi destek sunulmamasına rağmen, temel güvenlik özelliklerini barındırması ve özelleştirilebilir yapısıyla dikkat çeker. Kurulumu kolaydır ve birçok kullanıcı için Windows 11’in kaynak tüketen sürümüne kıyasla daha akıcı bir deneyim sunabilir. Ancak uzun vadeli kullanım için risklerin farkında olunması ve yalnızca güvenilir kaynaklardan indirme yapılması büyük önem taşır.