İngilizcedeki kelimelerin neredeyse %80’inin Latinceden türetilmiştir. Dillerde birer canlı gibi doğup, yaşayıp ve ölürler. Bir dil ne kadar diğer diller ile etkileşime girerse yaşama ömrü o kadar uzun olur. İngilizce dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olmakla beraber diğer dillerle birçok etkileşim yaşamıştır. Başta Latince olmak üzere Almanca, Fransızca ve Yunancadan birçok kelime, morfolojik yapılar ve cümle çeşitleri İngilizceye geçmiştir.
Yapılan dilbilimsel araştırmalara göre, İngilizcedeki kelimelerin %60’ı Yunan ve Latin kökenlidir. Bu rakam kimi kelime gruplarında %90’a kadar çıkmakta. Geri kalan %10 dilimde ise direkt olarak yani morfolojik ve fonetik değişime uğramadan giren kelimeler ve yapılar mevcut. Genellikle İngilizce ve Fransızca, Latince ile en çok alışveriş yapan diller arasında yer almaktadır.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere İngilizceye Latinceden ve Yunancadan geçen kelimeler ve yapıların sayısı hayli fazla. Bunun üç farklı yol ile gerçekleştiği biliniyor. Bunlardan ilki Yunanca kelimelerin Latin diline girmesi ve ardından değişime uğrayıp İngilizceye girmesi. İkinci olarak Yunan ve Latin yazarların kelime alışverişi yaptığı ve bunu İngilizceye aktardıkları. Son olarak ise Yunancadaki yapıları yeni formlara çevirerek İngilizceye girmesi. Tüm bunlar göz önüne alındığında, Latince ve Yunancanın İngilizcede ne kadar etkiye sahip olduğu açıkça görülüyor.
Başta İngilizce olmakla beraber Latince dünya çapında birçok dili etkilemiştir. Rusça, Yunanca, Farsça ve Urduca bu diller arasında sayılabilir.
İngilizce ile Latince arasındaki farklılık aslında hayli normaldir. Bunun nedeni dillerin sürekli aktif olması ve alışverişe açık olması. Örneğin, Latince tüm Antik Çağlar, Orta Çağlar ve son olarak Rönesans’a kadar etkisini yitirmemiş ve diğer dillerle olan alışverişi devam etmiştir.
Bununla kalmayıp, İngilizce 1066 yıllarında Cermen dil ailesine mensup olan dillerden (Almanca, Felemenkçe, Gotça, Frizce, Afrikaanca ve Yidiş) birçok kelime alışverişi yapmıştır. Bu makalede İngilizceden Latinceye geçen 20 sözcüğü sizler için derledik. Aşağıda bu kelimeleri görebilirsiniz.
1.) E.g : For Example
İngilizcede örnek vermek için kullanılan kalıplardan olan “for example”, aslında Latince kökenlidir. E.g’nin açılımı exempli gratia yani for example ve for instance’dir.
For example – İngilizce – /for ıgzempıl/
Exempli gratia – Latince- /eksempli gratia/
2.) De Facto
De Facto ifadesi, Latinceden direkt haliyle İngilizceye geçmiştir. De facto ifadesi sadece gerçek olan bir şeyi veya bir pozisyonu elinde bulunduran birinin, bunu yapmaya hakkı olsun veya olmasın eni sonu elde edeceği anlamını vermek için kullanılır. Hayli karışık gelebilir. Gelin bir örnek ile inceleyelim
“If it is on Turkey soil then it is de facto Turkey”
3.) Ego
Psikolojide ve günlük hayatımızda sık sık karşılaştığımız ego kelimesi Latince kökenlidir. Ego İngilizce, Türkçe ve Latincede ortak olarak kullanılmaktadır. Ego, genel anlamıyla, bir bireyin öz-değer veya benlik anlamına gelir.
Ego – İngilizce – /ego/
Ego – Latince – /ego/
4.) Extra
Türkçe’de bulunan ekstra kelimesi size tanıdık gelecektir. Latinceden geçen Extra kelimesinin İngilizcedeki karşılığı moreover, in addition to, furthermore olarak bilinir.
Extra – İngilizce – / ekstra/
Extra – Latince – /ekstğa/
5.) Multi
Latinceden İngilizceye sadece kelime değil aynı zamanda ek de geçmektedir. Multi ifadesi bir kelime olmamakla beraber ek olarak kelimelerin önüne İngilizcede sıklıkla getirilir ve çokluk anlamı katar. Örneğin, multi disciplined (çok alanlı) , multicultural (çok kültürlü) ve oyun dünyasında kullanılan multiplayer (çok oyunculu) bunlara birer örnektir.
Multi – İngilizce okunuşu – /multi/
Multi – Latince okunuşu – /mılti/
6.) Curriculum
Latinceden İngilizceye direkt olarak geçen kelimelerden biri olan curriculum, Türkçede müfredat anlamına gelir.
Curriculum – İngilizce – /körrikılım/
Curriculum – Latince – /kurrikulum/
7.) İn absentia
Latincede yoksun ve bir şeyden eksik olmak anlamlarına gelen in absentia, İngilizceye absence şeklinde girmiştir ve yine aynı anlamlara gelmektedir. Dikkat edildiğinde, -abs eki sabit kalmış ve Latincedeki -sentia ifadesi -sence olarak form değiştirmiştir.
In absentia – Latince – /in absensia/
Absence – İngilizce – /aebsıns/
8.) Post
Latinceden İngilizceye geçen bir diğer ek ise -post’tur. Post aynı zamanda Türkçede de kullanılmaktadır (postmodern). Post, eklendiği kelimeye sonra ve ardından anlamlarını katar.
Post – İngilizce – /poust/
Post – Latince – /poğst/
9.) Vice versa
Bu kelime “söylenen şeylerin aksinin doğru olduğunu” ifade etmek için İngilizcede sık sık kullanılır. Daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki Türkçe ve İngilizce örneği inceleyelim. “ I love her, and vice versa” Ben onu seviyordum, o da beni.
Vice versa – İngilizce – /vaıs vörsa/
Vice versa – Latince – /vaıs vörsa/
10.) Futile
Futile kelimesi boşuna yapılan iş, beyhude ve karşılığı alınmayan iş olarak anlamları sözlükte bulunabilir. Futile kelimesi de Latinceden İngilizceye etimolojik ve morfolojik bir değişime uğramadan geçmiş kelimeler arasındadır.
Futile – İngilizce – /fyo͞odl/
Futile – Latince – /futilee/
11.) Agenda
Türkçe’de ajanda, İngilizce’de ve Latince’de agenda olarak kullanılan bu kelime yapılacak listesi anlamında günümüzde kullanılmaktadır. Agenda kelimesi de direkt olarak Latinceden İngilizceye geçmiştir.
Agenda – İngilizce – /əˈjendə/
Agenda – Latince okunuşu – /ajenda/
12.) Atrocity
Atrocity sözlük anlamıyla “son derece zalimce, şiddetli veya şok edici bir eylem” anlamına gelir ve Latinceden İngilizceye geçen kelimeler arasındadır. Fakat günümüzde pek kullanılmamaktadır.
Atrocity – İngilizce – /ıtrasidiy/
Atrocity – Latince – /atrositiy/
13.) Ambiguous
Ambiguous kelimesi İngilizce’de çokça kullanılan fakat telaffuzu hayli karıştırılan kelimeler Latince kökenli kelimeler arasındadır. Ambiguous kelimesi “kasıtlı olarak birden fazla olası anlama sahip olmak veya bunu ifade etmek” ve “ belirsizlik, şüpheli, çok anlamlı” anlamlarında kullanılır.
Ambiguous – İngilizce – /æmˈbɪɡ.ju.əs/
Ambiguous – Latince – /ambiguoıs/
14.) Incalculable
Incalculable kelimesi “son derece büyük ve bu nedenle ölçülemez” anlamında kullanılan, Latince kökenli bir kelimedir. İngilizce’de kullanımı pek yaygın değildir. Bunun yerine Incalculable’nın eş anlamlısı olan numerous, infinity kelimeleri kullanılabilir.
Incalculable – İngilizce – /ɪnˈkæl.kjə.lə.bəl/
Incalculable – Latince – /inkalkuleybıl/
15.) Naive
Bu kelime özellikle YDS, YDT ve diğer tür İngilizce yeterlilik sınavlarında pek çok soruda kullanıldığı görülmüştür. Naive kelimesi “birisinin doğruyu söylediğine, insanların genel olarak niyetlerinin iyi olduğuna veya hayatın basit ve adil olduğuna inanmaya çok istekli kişi” yani Türkçe’de saf olarak nitelendirilen insanlar için kullanılır.
Naive – İngilizce – /naɪˈiːv/
Naive – Latince – /naive/
16.) Obvious Obvious
“görmesi, tanıması veya anlaması kolay” anlamında kullanılır ve Latinceden İngilizceye geçen kelimeler arasında en popüler olan kelimeler arasındadır.
Obvious – İngilizce – /ˈɒb.vi.əs/
Obvious – Latince – /oblius/
17.) Plausible
Latinceden İngilizceye geçen kelimeler listemizde 17.sırada plausible kelimesi bulunuyor. Plausible “gerçek gibi görünen veya inanılabilen, muhtemelen doğru; inanılabilir” anlamında kullanılan Latince kökenli bir İngilizce kelimedir.
Plausible – İngilizce – /ˈplɑː.zə.bəl/
Plausible – Latince – /plauzibil/
18.) Tentative
Latince kökenli olan Tentative kelimesi “kesin olmayan, belirsiz ve emin olmayan” anlamlarında literatürde kullanılır.
Tentative – İngilizce – /ˈten.t̬ə.t̬ɪv/
Tentative – Latince – /teytıme/
19.) Mundane
Sosyal Psikoloji alanında kullanılan Mundane kelimesi, “çok sıradan ve bu nedenle ilginç olmayan” anlamlarında kullanılan Latince bir kelimedir. Psikolojide “Mundane Realism“ olarak bilinir ve bir tür deney parametresidir. Latincenin eskiden bilim dili olarak kullanılması göz önüne alındığında bu tür bilimsel kelimelerin diller arasında ortak kullanılması hayli normaldir.
Mundane – İngilizce – /mʌnˈdeɪn/
Mundane – Latince – /mundane/
20.) Succumb
İngilizceye Latinceden Geçen 20 Sözcük makalemizde son sırada Succumb kelimesi var. Succumb “ bir şeye karşı çıkma kararlılığını kaybetmek; bir hastalıktan ölmek veya kötü şekilde acı çekmek anlamlarında kullanılır. Direkt olarak Latinceden geçmiştir ve herhangi bir değişikliğe uğramamıştır.
Succumb – İngilizce – /səˈkʌm/
Succumb – Latince okunuşu – /sukumb/
Daha fazla İngilizce güzel kelime öğrenmek için https://www.getwordly.com/blog/adan-zye-en-cok-kullanilan-ingilizce-kelimeler-ve-anlamlari/ adresini takip edebilirsiniz.
Yorum Yok
