
Çin, yarı iletken sektöründe kendi kendine yetebilmek adına büyük adımlar atarken, yurt dışında kariyer yapmış Çinli mühendislerin vatanlarına dönüşü de hız kazanıyor. Bu gelişmelerin son örneğini, Apple bünyesinde yaklaşık yedi yıl boyunca kablosuz yonga üzerinde çalışan bir mühendisin Çin’e dönme kararı oluşturuyor. İlgili kişi, Apple’dan ayrılmasının hemen ardından Çin’deki silisyum (çip) üretimi alanına odaklanmış kurumlardan birine katıldı.
Eğitim ve Erken Kariyer
Söz konusu mühendis, Shanghai Jiao Tong Üniversitesi’nde aldığı mikroelektronik eğitiminin ardından, 2016’da University of California, Los Angeles (UCLA)’de elektrik mühendisliği alanında doktorasını (PhD) tamamladı. Ardından Oracle bünyesinde karmaşık sinyal işleme devreleri (mixed-signal IC) tasarımı yaparak donanım kariyerine başladı.

Apple Dönemi
Oracle deneyiminin sonrasında, mühendisin yolu Apple’a düştü. Burada iPhone, Apple Watch ve AirPods gibi ürünlerde kullanılan radyo frekansı (RF) yongalarının geliştirilmesinde aktif rol aldı. Daha sonra, yine Apple’da M3 ve M4 işlemcilerinin oluşturulmasında katkıda bulunan başka bir mühendisin de ayrıldığı haberi gündeme geldi. Bu iki ayrılık, köklü şirketlerden ayrılan Çinli mühendislerin ülkeye dönüş trendi olarak yorumlanıyor.
Çin’in Yarı İletken Hedefleri
Çin, yarı iletken dünyasında dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla hem malzeme hem de üretim teknolojilerine yatırımını artırıyor. Büyük ölçekli çip üretim tesisleri, hatta EUV (ekstrem ultraviyole) litografi makineleri geliştirme projeleri gibi girişimleri bulunuyor. Mühendislerin ülkeye dönmesi, özellikle şirket içi Ar-Ge çalışmalarının hız kazanmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca, bu yeni dönemde Çin menşeli üniversitelerin de rolü artıyor. Örneğin bahsi geçen mühendis, ülkesindeki seçkin bir yükseköğretim kurumunda akademik görevler üstlenerek yeni nesil mühendis ve araştırmacıları yetiştirmeyi hedefliyor.
Beyin Göçü Tersine Dönebilir
Uzmanlar, bu tip geri dönüşlerin tek sebebinin dış baskılar olup olmadığı konusunda net bir tablo olmadığını belirtiyor. Ancak Trump yönetimiyle başlayan ve sonrasında devam eden ABD’nin ihracat kısıtlamaları, Çinli mühendislerin Amerika’daki konumunu zorlaştırmış olabilir. Öte yandan, Çin’de artan araştırma fonları ve teknoloji odaklı teşvikler de yurt dışında bulunan yeteneklerin geri dönüşünü cazip kılıyor.
Kısacası, Apple gibi dev şirketlerde önemli deneyim kazanmış mühendislerin Çin’e dönüşü, ülkenin yarı iletken sektöründe bağımsız üretim hedeflerini daha da güçlendireceğe benziyor. Bu gelişme, uzun vadede küresel teknoloji piyasasında dengeleri etkileyebilecek adımların habercisi olarak görülüyor.