Düşük Dünya yörüngesinde hâlihazırda en fazla uyduya sahip olan SpaceX, rakibi AST SpaceMobile’ın devasa BlueBird uyduları hakkında ciddi endişelerini dile getirdi. FCC’ye gönderilen mektupta, bu yeni uydu takımyıldızının çarpışma riski yarattığı ve uzay sürdürülebilirliğini tehlikeye attığı öne sürüldü.
Ancak eleştirilerin kaynağı olan SpaceX’in yörüngedeki 7.800’den fazla uydusuyla toplam yükün %60’ını oluşturduğu göz önüne alındığında, bu uyarılar kamuoyunda ikiyüzlülük olarak değerlendiriliyor. Şirketin geçmişte de yakın çarpışma tehlikeleri yaşadığı biliniyor.
SpaceX’ten FCC’ye Resmî Uyarı
SpaceX, AST SpaceMobile’ın BlueBird takımyıldızı için planladığı fırlatmaları “uzay sürdürülebilirliği açısından kabul edilemez riskler” içerdiği gerekçesiyle eleştiriyor. Mektupta özellikle çarpışma senaryolarına ilişkin varsayımların “gerçek dışı ve tutarsız” olduğu belirtildi. AST’nin yörüngede yer alacak devasa uydularının geri dönüş sırasında Dünya’ya oluşturabileceği tehlikeler de dile getirildi.
Şirket, FCC’nin bu projeyi dikkatle incelemesi gerektiğini savunuyor. Ancak bu eleştiriler, SpaceX’in kendisinin de astronomlar tarafından sıklıkla ışık kirliliği nedeniyle eleştirilmesi ve diğer operatörlerle spektrum çatışmalarına girmesi nedeniyle dikkat çekici bulundu.

AST’nin Hedefi: Uzaydan Doğrudan Mobil Bağlantı
AST SpaceMobile, doğrudan cep telefonlarına bağlantı sağlayabilen dünyanın ilk uzay tabanlı geniş bant ağını kurmayı amaçlıyor. Ancak bu vizyon, gökyüzünde adeta bir “ışık kirliliği” yaratacak kadar büyük uydularla hayata geçiriliyor. Şirketin 2022’de fırlattığı prototip uydu, açılır dev anten dizisi sayesinde gökyüzünde Ay ve bazı gezegenlerle yarışacak kadar parlak hale gelmişti.
AST, bugüne dek bu ölçekte beş uyduyu uzaya gönderdi ve FCC onayının ardından 243 yeni uydu daha fırlatmayı planlıyor. İkinci nesil BlueBird uydusunun da önümüzdeki haftalarda fırlatılması bekleniyor.
Uydular Arası Rekabet, Çatışmaya Dönüşüyor
Her iki şirketin de benzer hedeflerle yola çıktığı düşünüldüğünde, aralarındaki rekabetin büyümesi kaçınılmaz görünüyor. SpaceX, 2019’da Avrupa Uzay Ajansı’nın Aeolus uydusuyla yaşadığı yakın çarpışma tehlikesi ve Çin’in Tiangong uzay istasyonunun kaçınma manevralarıyla gündeme gelmişti. Uzay çöpüyle ilgili uzmanlar, Starlink uydularının Düşük Dünya Yörüngesi’ndeki tehlikeli yakın geçişlerin yarısından fazlasına neden olduğunu belirtiyor.
Diğer yandan AST, daha önce FCC’ye ilettiği bir mektupta SpaceX’i rakiplerini caydırmaya çalışmakla suçlamıştı. Spektrum paylaşımı, görsel kirlilik ve yörünge güvenliği gibi başlıklarda her iki şirketin de eleştiriye açık yönleri bulunuyor.
Uzayın Geleceği Tehlikede mi?
Uzmanlara göre, hem SpaceX’in hem de AST SpaceMobile’ın mevcut ve planlanan projeleri, Düşük Dünya Yörüngesi’nde ciddi bir yoğunluk yaratıyor. Her iki şirket de uzaydan mobil bağlantı sunmayı hedeflese de, bu yarışta göz ardı edilen nokta uzayın sürdürülebilirliği oluyor.
FCC’nin nasıl bir tutum sergileyeceği, yalnızca bu iki şirketin değil, uzayda faaliyet göstermeyi planlayan diğer tüm aktörlerin geleceğini doğrudan etkileyebilir.
