İşletim sistemi ne işe yarar?

Teknolojinin gelişmesiyle beraber akıllı ürünleri her yerde görür olduk. Akıllı cihazların çalışması için bir yazılıma yani işletim sistemine ihtiyaç duyulur. Peki akıllı cihazlarda olmazsa olmaz olan işletim sistemi nedir?

İşletim sistemi nedir?

Teknolojinin gelişmesiyle beraber daha yaygın olarak rastlanan elektronik cihazlar, belli yazılımlar sayesinde yönetiliyor. 1940'lı yıllar içerisinde geliştirilen elektronik cihazlar herhangi bir işletim sistemine sahip değildir. Alan Turing tarafından 1949 yılında geliştirilen Manchester Mark 1, ilk işletim sistemine sahip olan cihazlar olarak adlandırılıyor. Yaklaşık olarak 7 yıl sonra IBM 704 için geliştirilen GM-NAA I/O, ilk spesifik işletim sistemi olarak tarihteki yerini aldı. İlk spesifik işletim sistemi olarak tarihe geçti. General Motors ile beraber çalışan IBM, Assembly dili ile yazdığı işletim sistemini kullanıma sundu. 1960 yılında AT&T Bell Laboratuvarlarında şu anki mevcut işletim sistemlerinin temeli olarak adlandırılan Unix'in temelleri atılmış oldu. Dennis Ritche, 1970 yılında kullanıcıların karşısına çıkan bu işletim sistemini C ile tekrardan yazdı. Günümüzde FreeBSD, OpenBSD, NetBSD, Minix, Sun Solaris ve macOS gibi işletim sistemleri halen Unix alt yapısını kullanmaktadır.

Microsoft, ilk grafik arayüze (GUI) sahip işletim sistemi olan Windows 1.0 sürümünü 1985 yılında kullanıcıların beğenisine sundu. Ardından ise Linus Torvalds, 1991 yılında ise Linux çekirdeğini geliştirerek günümüz Linux tabanlı işletim sistemlerinin temelleri atılmış oldu. Kullanıcılar yapmış oldukları işlemleri ve kullanmış oldukları uygulamaları donanıma ileten katmana işletim sistemi adı veriliyor. Bilgisayar, tablet, cep telefonu, modem, web sunucular ve birçok akıllı cihaz, işletim sistemi ile çalışmaktadır.

İşletim sistemi ne işe yarar?

İşletim sistemi, donanım ile uygulama arasındaki iletişimi sağlamak adına görev alır. Microsoft Windows, macOS, Pardus, Android ve iOS gibi bilinen işletim sistemlerinin haricinde ise FreeRTOS ve VxWorks gibi gömülü sistemlerde kullanılan işletim sistemleri de vardır. Birden fazla işlemin aynı anda gerçekleşmesi için kaynağı ataması yağan işletim sistemleri, kullanıcıların isteklerini daha hızlı ve güvenilir bir şekilde yerine getiriyor. Özellikle de gönüllü sistemlerde tercih edilen GNU/Linux tabanlı olan işletim sistemleri, düşük donanım özelliklerine sahip olan akıllı cihazların en sorunsuz ve verimli şekilde çalışmasını sağlar. 

İşletim sistemi çeşitleri

Unix, GNU/Linux ve Microsoft Windows olmak üzer işletim sistemlerini 3 kategoride değerlendirmek mümkündür. 1978 yılı içerisinde büyük değişiklik yaşanan Unix projesi, 7. sürümüyle birlikte gelişimini 2 farklı çizgide gerçekleştirmeye başladı. Unix kaynak kodlarının yaklaşık olarak yüzde 90'ını değiştiren Berkley Üniversitesi ekibi, BSD sistemini geliştirdi. System V adı verilen bu sürüm ise Bell Teknoloji Laboratuvarları tarafından ticari olarak lisanslandı. HP-UX (HP), IRIX (SGI), SCO UNIXware, FreeBSD, OpenBSD, NetBSD ve macOS gibi işletim sistemleri Unix tabanlıdır.

Microsoft tarafından 1985 yılında geliştirilmeye başlanan Windows işletim sistemi, ilke olarak Windows 1.0 sürümü ile karşımıza çıktı. Microsoft, sırasıyla Windows 2.0 (1987), Windows 3.0 (1990), Windows 95 (1995), Windows 98 (1998), Windows Me (2000), Windows XP (2001), Windows Vista (2007), Windows 7 (2009), Windows 8 (2012),Windows 8.1 (2014) ve son olarak günümüzde aktif olarak güncelleme alan Windows 10 (2015) işletim sistemlerini piyasaya sürdü.